Αν παρατηρήσουμε από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα θα μπορέσουμε να αντιληφθούμε τη διαχρονικότητα της παιδείας , η οποία παραμένει πάντα ένα αμετάβλητο και σταθερό αίτημα για πνευματική ανάπτυξη , παρά τις διαφοροποιήσεις , τις αλλαγές και τις μεταβολές που έχει δεχτεί. Γι’ αυτό αποτέλεσε σε όλες τις εποχές σήμα κατατεθέν των κοινωνιών , όπως μπορούμε να διακρίνουμε στην αρχαία εποχή τα κινήματα των φιλοσόφων και των σοφιστών , που αναλάμβαναν να δώσουν ανώτερη παιδεία, ή ακόμα στην περίοδο του ευρωπαϊκού και νεοελληνικού διαφωτισμού. Επίσης αργότερα μπορούμε να δούμε την προσπάθεια για τη διατήρηση της παιδείας κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας. Όλες αυτές οι αναδρομές στο παρελθόν μας δείχνουν τη σπουδαιότητα της παιδείας που κατάφερε ως ύψιστο αγαθό να διατηρηθεί μέσα στους αιώνες.
Και μιλώντας για παιδεία πρώτα θα προσπαθήσω να ορίσω τι πραγματικά εννοώ εισάγοντας αυτή την έννοια. Έτσι παιδεία είναι η προσπάθεια για την σωματική , πνευματική και ηθική ανάπτυξη του ανθρώπου μέσω όλων των κοινωνικών φορέων. Είναι μια μέθοδος που με την παροχή γνώσεων και εμπειριών αποβλέπει στο να κάνει τον άνθρωπο αυτοδύναμη και αυτοτελή προσωπικότητα , με σταθερή θέληση και ηθική ενέργεια , και ταυτόχρονα να τον εξοπλίσει με όλα τα απαραίτητα γνωστικά στοιχεία , ώστε να γίνει ικανός να αντιμετωπίσει με επιτυχία όλα τα προβλήματα της ζωής του.
Γι’ αυτό η παιδεία πρέπει να δίνει στον άνθρωπο πνευματική καλλιέργεια και γνώσεις που θα τον βοηθήσουν να αντιμετωπίσει πρακτικά ζητήματα στη ζωή του αλλά και να διευρύνει την πνευματικότητά του. Παράλληλα πρέπει να ανυψώνει το άτομο και να διαμορφώνει το ήθος του. να προσφέρει δηλαδή ηθική καλλιέργεια. Πρέπει να βοηθήσει το άτομο να εκτοπίσει από την ψυχή του τα πάθη , όπως το φανατισμό και το μίσος , και τα άγρια συναισθήματα και να καλλιεργήσει αντίθετα μέσα του την ηρεμία , την ευγένεια και την καλοσύνη. Ταυτόχρονα πρέπει να δώσει στο άτομο τη δυνατότητα να αποκτήσει αυτογνωσία , να ψάξει και να διακρίνει τον εαυτό του , και να καταλάβει τα όριά του , ώστε να εξασφαλίσει την ψυχική του ισορροπία.
Η παιδεία είναι αυτή που θα βοηθήσει το άτομο να κοινωνικοποιηθεί και θα το εντάξει στο κοινωνικό του περιβάλλον. Θα το κάνει να αντιληφθεί τη θέση του τη θέση του στην κοινωνία και τις υποχρεώσεις του απέναντι σε αυτήν. Έτσι η παιδεία θα μάθει το άτομο να διαλέγεται , να επικοινωνεί και να συνεργάζεται καθώς επίσης , θα του δώσει ευρύτερα κριτήρια , ώστε να διακρίνει το σωστό από το λάθος και να καταφέρει να αντισταθεί σε αρνητικά φαινόμενα και να αλλάξει ή να αποφύγει τα κακώς κείμενα του περιβάλλοντός του.
Κατά πόσο όμως το σημερινό εκπαιδευτικό σύστημα , που πρέπει να είναι «πηγή παιδείας» , ανταποκρίνεται πραγματικά σε όλα αυτά που εν τέλει έχει ως σκοπό της η παιδεία ; Θα μπορούσαμε να απαντήσουμε σε αυτό το ερώτημα αν πρώτα εξετάζαμε το εκπαιδευτικό μας σύστημα και τονίζαμε τα αδύνατά του σημεία .
Είναι φανερό λοιπόν , και κοινώς αποδεκτό πλήθος μαθητών , πως το σχολείο σήμερα έχει μετατραπεί σε ένα εξεταστικό κέντρο που έχει συνεχώς ως στόχο την εξέταση για την εισαγωγή σε μία ανώτερη βαθμίδα εκπαίδευσης θυσιάζοντας την ουσιαστική αγάπη για τη γνώση στο βωμό των Πανελλαδικών εξετάσεων. Έτσι προσανατολίζεται μόνο σε εξωτερικούς στόχους , όπως είναι η επιτυχία στις εξετάσεις και η υλοποίηση απλά επαγγελματικών στόχων , και όχι στη διαμόρφωση ολοκληρωμένων προσωπικοτήτων με αξίες και ιδανικά. Απουσιάζει έτσι η κριτική σκέψη , αφού οι μαθητές βομβαρδίζονται απλά με πληροφορίες που θα τους βοηθήσουν μόνο στις εξετάσεις , και προωθείται η αποστήθιση και όχι η ερευνητική εργασία που προάγει τη κριτική σκέψη. Παράλληλα περιορίζεται η γνώση σε συγκεκριμένα μαθήματα που στοχεύουν μόνο στην είσοδο στο Πανεπιστήμιο και χωρίζονται σε πρωτεύοντα και δευτερεύοντα , παραγκωνίζοντας έτσι μαθήματα όπως η γυμναστική και η μουσική που σε ένα πιο ολοκληρωμένο σύστημα όπως της αρχαίας Αθήνας , είχαν βασικό χαρακτήρα και ήταν το ίδιο σημαντικά με τα μαθηματικά και τα άλλα μαθήματα. Και ίσως αυτό συμβαίνει γιατί υπάρχει και έλλειψη υλικοτεχνικής υποδομής στα σχολεία. Δηλαδή δεν υπάρχουν χώροι και κατάλληλες αίθουσες διαμορφωμένες για διάφορες τέτοιες δραστηριότητες , όπως θέατρα , γήπεδα και εργαστήρια. Γενικότερα δεν υπάρχουν κατάλληλα σχολικά ιδρύματα που θα στεγάσουν ένα χώρο πνευματικής μόρφωσης.
Συγχρόνως ο τρόπος αξιολόγησης μέσω του εξεταστικού συστήματος αναπτύσσει μια βαθμοθηρική διάθεση και προκαλεί μεγάλο άγχος στους μαθητές. Η αξιολόγηση του μαθητή στηρίζεται μόνο στο βαθμό επίδοσής του σε κάποια συγκεκριμένα μαθήματα και δεν περιλαμβάνει ευρύτερα στοιχεία της προσωπικότητάς του. Έτσι όμως δεν αναδεικνύονται οι ιδιαίτερες κλίσεις και οι πιθανές ειδικές ικανότητές του και κρίνεται μόνο βάσει συγκεκριμένων οδών που τον αγχώνουν και πολλές φορές τον κάνουν να παραιτείται. Και αυτό το άγχος και η εντατικοποίηση των μαθημάτων που εξυπηρετούν μόνο σκοπούς όπως αυτοί που προαναφέρθηκαν μειώνει τον ελεύθερο χρόνο των μαθητών ή χειρότερα τον αφαιρεί τελείως. Οι μαθητές δεν έχουν χρόνο για να ασχοληθούν με καμμία άλλη δραστηριότητα που θα τους ξεκουράσει λίγο από το διάβασμα , αφού έχουν να μελετήσουν ένα τεράστιο όγκο ύλης που θα πρέπει να αφομοιώσουν και σχεδόν να παπαγαλίσουν , προκειμένου να αντεπεξέλθουν στις τελικές εξετάσεις και να πετύχουν το μέγιστο.
Επίσης δεν υπάρχει κανένας ουσιαστικός επαγγελματικός προσανατολισμός , με συνέπεια να μην αξιοποιείται κατάλληλο εργατικό δυναμικό και να υπάρχει ένα πολύ μεγάλο πλήθος επιστημόνων , που δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις προσδοκίες ενός επαγγέλματος , και δεν μπορεί παράλληλα να απορροφηθεί με αποτέλεσμα όλο και περισσότερο το φαινόμενο της ανεργίας.
Σύμφωνα όλα αυτά λοιπόν θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε , δικαιολογημένα , το εκπαιδευτικό σύστημα ως χρησιμοθηρικό που αποσκοπεί σε ένα μόνο πράγμα , την εισαγωγή των μαθητών στο Πανεπιστήμιο , και όχι να δημιουργήσει ολοκληρωμένες προσωπικότητες έτοιμες να βγουν και να αντιμετωπίσουν τη ζωή με όλα της τα θετικά και τα αρνητικά μαζί.
Γι’ αυτό προτείνω να γίνει πλέον το σχολείο ανθρωποκεντρικό , απαλλαγμένο από το στενά τεχνοκρατικό χαρακτήρα , και να καλλιεργεί το διάλογο και την κριτική σκέψη , εφαρμόζοντας προγράμματα καλλιτεχνικών και πνευματικών εκδηλώσεων , ώστε μην προσφέρει μόνο γνώσεις , αλλά να αποβλέπει και στην πνευματική καλλιέργεια. Να είναι, το εκπαιδευτικό σύστημα , προσανατολισμένο στις πραγματικές ανάγκες της ζωής και να προωθεί τις ερευνητικές εργασίες που θα βελτιώσουν την κριτική σκέψη των μαθητών. Επίσης οι μαθητές να μην αξιολογούνται με βάση μόνο τα μαθήματα που εξετάζονται για να μπουν στο Πανεπιστήμιο αλλά να αναδεικνύονται μέσω του εκπαιδευτικού συστήματος όλες οι ιδιαίτερες κλίσεις τους.
Παράλληλα μπορούν να κατασκευασθούν νέα και σύγχρονα κτιριακά συγκροτήματα με άριστη υλικοτεχνική υποδομή που να περιλαμβάνουν εργαστήρια , αίθουσες μουσικής , καλλιτεχνικών και πολλαπλών χρήσεων , αθλητικές εγκαταστάσεις , και θέατρα όπου οι μαθητές θα έχουν τη δυνατότητα να ασχοληθούν και με άλλες δραστηριότητες και να πετύχουν την άσκηση του σώματος και του πνεύματος. Έτσι το σχολείο θα εμπνέει το μαθητή , και θα ενθαρρύνει και θα ενισχύει σε αυτόν τη διάθεση για έρευνα , μάθηση , προσφορά , αυτογνωσία και αυτοβελτίωση.
Επίσης είναι αναγκαίο να υπάρξει ελεύθερος χρόνος για τους μαθητές για να μπορούν να ανασαίνουν και να χαλαρώνουν λίγο από το εξαντλητικό πρόγραμμα και το πολύωρο διάβασμα και να μπορούν να αποδίδουν καλύτερα στις εξεταστικές περιόδους. Δεν θα πρέπει το εκπαιδευτικό σύστημα να προσθέτει άγχος στους μαθητές με αποτέλεσμα να οδηγεί μόνο στο κυνήγι του βαθμού και στην προσπάθεια να καλυφθεί ένας μεγάλος όγκος ύλης. Ακόμα είναι αναγκαίο να υπάρξει κατάλληλος επαγγελματικός προσανατολισμός , ώστε να μην βρισκόμαστε αργότερα αντιμέτωποι με τεράστια προβλήματα ανεργίας.
Και πάντα μπορούμε να έχουμε ως πρότυπο τους Έλληνες προγόνους μας που είχαν καταφέρει να δημιουργήσουν ένα ολοκληρωμένο σύστημα παιδείας , και αντλούμε ιδέες για το πώς θα φτιάξουμε και εμείς ένα καλύτερο εκπαιδευτικό σύστημα. Γιατί πραγματικά η παιδεία των αρχαίων Ελλήνων είχε ανθρωποκεντρικό νόημα και περιεχόμενο , αφού στόχος της ήταν η δημιουργία ατόμων με ολοκληρωμένη και υπεύθυνη προσωπικότητα . ατόμων ικανών να αποφασίζουν ώριμα και σωστά σε κρίσιμες για την πολιτεία στιγμές. Και η ωριμότητα αυτή πίστευαν ότι ήταν απόρροια του συνδυασμού της ανάπτυξης των σωματικών και της ταυτόχρονης καλλιέργειας των πνευματικών και ηθικών ικανοτήτων. Ακολουθώντας έτσι οι πρόγονοί μας αυτή τη συλλογιστική πορεία κατάφεραν να πλάσουν ανθρώπους που σεβάστηκαν τις αξίες της ελευθερίας , της ισονομίας και της δικαιοσύνης.
Τέλος ας θυμηθούμε ότι οι αρχαίοι πίστευαν σε μία παιδεία «δια βίου». Δηλαδή η παιδεία δεν έχει ούτε όριο ούτε τέλος. Είναι η συνεχής και ανεξάντλητη προσπάθειά μας για το βάθεμα του εαυτού μας. Είναι εν τέλει η ανάληψη της προσωπικής μας ευθύνης απέναντι στη ζωή και τα πράγματα.
Μπορεί άραγε το εκπαιδευτικό μας σύστημα να γίνει φορέας μιας ανάλογης ιδεολογίας ; Μπορεί γιατί έχει χρέος απέναντι στους νέους που είναι το μέλλον του Έθνους .
Γι’ αυτό η παιδεία πρέπει να δίνει στον άνθρωπο πνευματική καλλιέργεια και γνώσεις που θα τον βοηθήσουν να αντιμετωπίσει πρακτικά ζητήματα στη ζωή του αλλά και να διευρύνει την πνευματικότητά του. Παράλληλα πρέπει να ανυψώνει το άτομο και να διαμορφώνει το ήθος του. να προσφέρει δηλαδή ηθική καλλιέργεια. Πρέπει να βοηθήσει το άτομο να εκτοπίσει από την ψυχή του τα πάθη , όπως το φανατισμό και το μίσος , και τα άγρια συναισθήματα και να καλλιεργήσει αντίθετα μέσα του την ηρεμία , την ευγένεια και την καλοσύνη. Ταυτόχρονα πρέπει να δώσει στο άτομο τη δυνατότητα να αποκτήσει αυτογνωσία , να ψάξει και να διακρίνει τον εαυτό του , και να καταλάβει τα όριά του , ώστε να εξασφαλίσει την ψυχική του ισορροπία.
Η παιδεία είναι αυτή που θα βοηθήσει το άτομο να κοινωνικοποιηθεί και θα το εντάξει στο κοινωνικό του περιβάλλον. Θα το κάνει να αντιληφθεί τη θέση του τη θέση του στην κοινωνία και τις υποχρεώσεις του απέναντι σε αυτήν. Έτσι η παιδεία θα μάθει το άτομο να διαλέγεται , να επικοινωνεί και να συνεργάζεται καθώς επίσης , θα του δώσει ευρύτερα κριτήρια , ώστε να διακρίνει το σωστό από το λάθος και να καταφέρει να αντισταθεί σε αρνητικά φαινόμενα και να αλλάξει ή να αποφύγει τα κακώς κείμενα του περιβάλλοντός του.
Κατά πόσο όμως το σημερινό εκπαιδευτικό σύστημα , που πρέπει να είναι «πηγή παιδείας» , ανταποκρίνεται πραγματικά σε όλα αυτά που εν τέλει έχει ως σκοπό της η παιδεία ; Θα μπορούσαμε να απαντήσουμε σε αυτό το ερώτημα αν πρώτα εξετάζαμε το εκπαιδευτικό μας σύστημα και τονίζαμε τα αδύνατά του σημεία .
Είναι φανερό λοιπόν , και κοινώς αποδεκτό πλήθος μαθητών , πως το σχολείο σήμερα έχει μετατραπεί σε ένα εξεταστικό κέντρο που έχει συνεχώς ως στόχο την εξέταση για την εισαγωγή σε μία ανώτερη βαθμίδα εκπαίδευσης θυσιάζοντας την ουσιαστική αγάπη για τη γνώση στο βωμό των Πανελλαδικών εξετάσεων. Έτσι προσανατολίζεται μόνο σε εξωτερικούς στόχους , όπως είναι η επιτυχία στις εξετάσεις και η υλοποίηση απλά επαγγελματικών στόχων , και όχι στη διαμόρφωση ολοκληρωμένων προσωπικοτήτων με αξίες και ιδανικά. Απουσιάζει έτσι η κριτική σκέψη , αφού οι μαθητές βομβαρδίζονται απλά με πληροφορίες που θα τους βοηθήσουν μόνο στις εξετάσεις , και προωθείται η αποστήθιση και όχι η ερευνητική εργασία που προάγει τη κριτική σκέψη. Παράλληλα περιορίζεται η γνώση σε συγκεκριμένα μαθήματα που στοχεύουν μόνο στην είσοδο στο Πανεπιστήμιο και χωρίζονται σε πρωτεύοντα και δευτερεύοντα , παραγκωνίζοντας έτσι μαθήματα όπως η γυμναστική και η μουσική που σε ένα πιο ολοκληρωμένο σύστημα όπως της αρχαίας Αθήνας , είχαν βασικό χαρακτήρα και ήταν το ίδιο σημαντικά με τα μαθηματικά και τα άλλα μαθήματα. Και ίσως αυτό συμβαίνει γιατί υπάρχει και έλλειψη υλικοτεχνικής υποδομής στα σχολεία. Δηλαδή δεν υπάρχουν χώροι και κατάλληλες αίθουσες διαμορφωμένες για διάφορες τέτοιες δραστηριότητες , όπως θέατρα , γήπεδα και εργαστήρια. Γενικότερα δεν υπάρχουν κατάλληλα σχολικά ιδρύματα που θα στεγάσουν ένα χώρο πνευματικής μόρφωσης.
Συγχρόνως ο τρόπος αξιολόγησης μέσω του εξεταστικού συστήματος αναπτύσσει μια βαθμοθηρική διάθεση και προκαλεί μεγάλο άγχος στους μαθητές. Η αξιολόγηση του μαθητή στηρίζεται μόνο στο βαθμό επίδοσής του σε κάποια συγκεκριμένα μαθήματα και δεν περιλαμβάνει ευρύτερα στοιχεία της προσωπικότητάς του. Έτσι όμως δεν αναδεικνύονται οι ιδιαίτερες κλίσεις και οι πιθανές ειδικές ικανότητές του και κρίνεται μόνο βάσει συγκεκριμένων οδών που τον αγχώνουν και πολλές φορές τον κάνουν να παραιτείται. Και αυτό το άγχος και η εντατικοποίηση των μαθημάτων που εξυπηρετούν μόνο σκοπούς όπως αυτοί που προαναφέρθηκαν μειώνει τον ελεύθερο χρόνο των μαθητών ή χειρότερα τον αφαιρεί τελείως. Οι μαθητές δεν έχουν χρόνο για να ασχοληθούν με καμμία άλλη δραστηριότητα που θα τους ξεκουράσει λίγο από το διάβασμα , αφού έχουν να μελετήσουν ένα τεράστιο όγκο ύλης που θα πρέπει να αφομοιώσουν και σχεδόν να παπαγαλίσουν , προκειμένου να αντεπεξέλθουν στις τελικές εξετάσεις και να πετύχουν το μέγιστο.
Επίσης δεν υπάρχει κανένας ουσιαστικός επαγγελματικός προσανατολισμός , με συνέπεια να μην αξιοποιείται κατάλληλο εργατικό δυναμικό και να υπάρχει ένα πολύ μεγάλο πλήθος επιστημόνων , που δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις προσδοκίες ενός επαγγέλματος , και δεν μπορεί παράλληλα να απορροφηθεί με αποτέλεσμα όλο και περισσότερο το φαινόμενο της ανεργίας.
Σύμφωνα όλα αυτά λοιπόν θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε , δικαιολογημένα , το εκπαιδευτικό σύστημα ως χρησιμοθηρικό που αποσκοπεί σε ένα μόνο πράγμα , την εισαγωγή των μαθητών στο Πανεπιστήμιο , και όχι να δημιουργήσει ολοκληρωμένες προσωπικότητες έτοιμες να βγουν και να αντιμετωπίσουν τη ζωή με όλα της τα θετικά και τα αρνητικά μαζί.
Γι’ αυτό προτείνω να γίνει πλέον το σχολείο ανθρωποκεντρικό , απαλλαγμένο από το στενά τεχνοκρατικό χαρακτήρα , και να καλλιεργεί το διάλογο και την κριτική σκέψη , εφαρμόζοντας προγράμματα καλλιτεχνικών και πνευματικών εκδηλώσεων , ώστε μην προσφέρει μόνο γνώσεις , αλλά να αποβλέπει και στην πνευματική καλλιέργεια. Να είναι, το εκπαιδευτικό σύστημα , προσανατολισμένο στις πραγματικές ανάγκες της ζωής και να προωθεί τις ερευνητικές εργασίες που θα βελτιώσουν την κριτική σκέψη των μαθητών. Επίσης οι μαθητές να μην αξιολογούνται με βάση μόνο τα μαθήματα που εξετάζονται για να μπουν στο Πανεπιστήμιο αλλά να αναδεικνύονται μέσω του εκπαιδευτικού συστήματος όλες οι ιδιαίτερες κλίσεις τους.
Παράλληλα μπορούν να κατασκευασθούν νέα και σύγχρονα κτιριακά συγκροτήματα με άριστη υλικοτεχνική υποδομή που να περιλαμβάνουν εργαστήρια , αίθουσες μουσικής , καλλιτεχνικών και πολλαπλών χρήσεων , αθλητικές εγκαταστάσεις , και θέατρα όπου οι μαθητές θα έχουν τη δυνατότητα να ασχοληθούν και με άλλες δραστηριότητες και να πετύχουν την άσκηση του σώματος και του πνεύματος. Έτσι το σχολείο θα εμπνέει το μαθητή , και θα ενθαρρύνει και θα ενισχύει σε αυτόν τη διάθεση για έρευνα , μάθηση , προσφορά , αυτογνωσία και αυτοβελτίωση.
Επίσης είναι αναγκαίο να υπάρξει ελεύθερος χρόνος για τους μαθητές για να μπορούν να ανασαίνουν και να χαλαρώνουν λίγο από το εξαντλητικό πρόγραμμα και το πολύωρο διάβασμα και να μπορούν να αποδίδουν καλύτερα στις εξεταστικές περιόδους. Δεν θα πρέπει το εκπαιδευτικό σύστημα να προσθέτει άγχος στους μαθητές με αποτέλεσμα να οδηγεί μόνο στο κυνήγι του βαθμού και στην προσπάθεια να καλυφθεί ένας μεγάλος όγκος ύλης. Ακόμα είναι αναγκαίο να υπάρξει κατάλληλος επαγγελματικός προσανατολισμός , ώστε να μην βρισκόμαστε αργότερα αντιμέτωποι με τεράστια προβλήματα ανεργίας.
Και πάντα μπορούμε να έχουμε ως πρότυπο τους Έλληνες προγόνους μας που είχαν καταφέρει να δημιουργήσουν ένα ολοκληρωμένο σύστημα παιδείας , και αντλούμε ιδέες για το πώς θα φτιάξουμε και εμείς ένα καλύτερο εκπαιδευτικό σύστημα. Γιατί πραγματικά η παιδεία των αρχαίων Ελλήνων είχε ανθρωποκεντρικό νόημα και περιεχόμενο , αφού στόχος της ήταν η δημιουργία ατόμων με ολοκληρωμένη και υπεύθυνη προσωπικότητα . ατόμων ικανών να αποφασίζουν ώριμα και σωστά σε κρίσιμες για την πολιτεία στιγμές. Και η ωριμότητα αυτή πίστευαν ότι ήταν απόρροια του συνδυασμού της ανάπτυξης των σωματικών και της ταυτόχρονης καλλιέργειας των πνευματικών και ηθικών ικανοτήτων. Ακολουθώντας έτσι οι πρόγονοί μας αυτή τη συλλογιστική πορεία κατάφεραν να πλάσουν ανθρώπους που σεβάστηκαν τις αξίες της ελευθερίας , της ισονομίας και της δικαιοσύνης.
Τέλος ας θυμηθούμε ότι οι αρχαίοι πίστευαν σε μία παιδεία «δια βίου». Δηλαδή η παιδεία δεν έχει ούτε όριο ούτε τέλος. Είναι η συνεχής και ανεξάντλητη προσπάθειά μας για το βάθεμα του εαυτού μας. Είναι εν τέλει η ανάληψη της προσωπικής μας ευθύνης απέναντι στη ζωή και τα πράγματα.
Μπορεί άραγε το εκπαιδευτικό μας σύστημα να γίνει φορέας μιας ανάλογης ιδεολογίας ; Μπορεί γιατί έχει χρέος απέναντι στους νέους που είναι το μέλλον του Έθνους .
Μεσσήνης Σταύρος
ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ (2003)
Βουλή των εφήβων - Σύνοδος Η΄
ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ (2003)
Βουλή των εφήβων - Σύνοδος Η΄